Cu li venis trakosme?

Li neniam diris al Viljemin, ke la ricego de l’ falsa pentristo kaj de ties edzino ne transpasos al iliaj eventualaj parencoj, sed al la heredantoj de la vera Gido, se tiaj heredantoj ekzistas. Ne de stelinto oni ja heredas, sed de la laulega posedinto. Tamen la afero estis esplorinda, car la murdinto de la paro — se li murdis por heredi — probable ne konis la devenon de ties ricego.

“Mi sercas, sed ankorau nenion trovis”, flustravoce diris notario Viljemin kun eta gesto senkulpiga. “Mi tamen povas diri al vi tute certe, ke s-ro Verstrata ne plu havas vivantajn parencojn. Ke ekzistas testamento nek de li, nek de si, ankau tion ni povas tute certe diri nun, des pli, car la polico tre zorge trasercis iliajn havajojn, cu ne?” Karal silente kapjesis. “Pri s-ino (Verstrata-)Pergame mi metis anoncon en la notaria serca bulteno. Si havis fratinon, sed ni ne scias, kien tiu malaperis. Si forlasis la landon kaj establigis en Brita Kolombio antau longe. Jurista firmao tie sercas por ni. Tamen estas tre tikla problemo…” Li subite haltis.

Karal elmontris mienon senvorte demandan. La notario reparolis:

“Ec se hipotezi, ke tiu fratino au infanoj siaj nun vivas, ili heredos nur, se heredis s-ino Pergame, au, se vi preferas, s-ino Verstrata, sed por pruvi, ke si heredis, necesus pruvi, ke si mortis post sia edzo. Kaj lau tio, kion al mi diris la nekropsiinto, tio estas nepruvebla. Jugisto devos findecidi tiun punkton, sed kiamaniere li faros, mi vere demandas min.”

“Cu vi ne pridiskutis la testamentan aferon, kiam ili donis al vi la leterojn destinitajn al la polico?”

“Tute ne. Cetere, nur s-ro Verstrata venis. Li klarigis al mi, ke mi devos propramane doni la koverton al la polico, se li mortos antau sia edzino. Li tre insistis, por ke mi agu persone.”

“Kaj kio pri Laura Pergame?”

“S-ino Pergame ne venis persone. Si sendis sian koverton en pli granda koverto per registrita posto. Fakte, si ne postulis, ke mi gin donu al vi propramane.”

“Ambau kontaktis vin tiurilate en la sama periodo, cu ne?”

“Jes. Apenau unu semajnon antau ol ili mortis. La letero de s-ino Verstrata-Pergame alvenis kelkajn tagojn post tiu de la pentristo.”

“Bone. Mi tre dankas vin, sinjoro notario. Espereble vi baldau ekscios ion pri tiu fratino!”

“Mi forte esperas, ke jes”, la notario diris kun rideto samtempe duba kaj larga.

Nur tiam Karal rimarkis, ke oron s-ro Viljemin havas abunde ankau en la dentaro.

24

La sekvantan tagon, je la kvina posttagmeze, dum Karal, jus reveninta al la policejo, eklegis leteron ricevitan de la notario — gi skribe konfirmis la informojn donitajn en la notaria kabineto: s-ro Viljemin estis tre ordema persono, kiu ciam konfirmis letere la enhavon de konversacioj, se ne estis speciala kauzo tion eviti — en tiu preciza momento, en alia parto de la urbo, virino preskau stelmove eniris pregejon.

Si ne estis speciale fervora piulino, multe mankis gis tio, sed si nepre bezonis paroli kun iu, kaj tiu sopiro al vera konfidenculo revekis memorojn el sia katolika infaneco: kio estas dirita ce la konfesa sakramento, oni al si tiam diris, tion la pastro ne perfidos, ec sub torturo au sub minaco de morto. Si do unue telefonis al la paroho Sankta Monika por certigi, cu pastro Varga povos auskulti sian konfeson, kaj tiu jesis. Pastro Varga estis fama en la tuta Valcefa kiel samtempe bonkora, indulgema kaj gisfunde fidinda homo.

“Patro,” si murmuris, volvante buklon cirkau fingro de la maldekstra mano, “mi faris…, mi…, estas terure…, mi ne plu povas elporti…” Kaj si kompatige ekploris.

*

Ekstreme malofte Karal havis okazon rilati kun la eklezia hierarkio, kaj kiam la telefono anoncis, ke la sekretario de la episkopo urge deziras vidi lin, li sentis sin pikita de forta scivolemo.

La sekretario estis altkreska homo kun sulkita vizago kaj okuloj rivelaj pri profunda laceco. ‘Jen homo, kiu ne sufice dormas’, Karal pensis rigardante lin eniri.

“Sinjoro Karal,” la viro komencis per resona voco, “mi venas komisie de lia episkopa mosto.”

Jano nur silente kapjesis.

“Temas pri la morto de s-ro Verstrata kaj de s-ino Pergame…”

“Cu?” Karal diris suprizige. “Kiel do nia episkopa mosto rilatas al ci tiu afero?” li demandis.

“Temas pri la konfessakramento. Vi scias, ke la konfesa sekreto estas absoluta, cu ne?”

Karal denove kapjesis senvorte.

“Nu, kion mi estas petita diri al vi, tion ni eksciis per konfeso. La persono, pri kiu temas, longe diskutis kun la konfesprenanta pastro. Li au si volas, ke vi sciu ion, sed ne kiu li au si estas. Lau la konfespreninto, tio estas pravigebla ci-kaze.”

‘Mankis nur tio,’ pensis Jano, ‘ni scios ciujn detalojn pri la krimo, escepte de la cefa: kiu kulpas?’

“La pastro estis tre embarasita kaj konsultis la episkopon, kompreneble sen malkasi la nomon de la koncerna persono. Monsinjoro Gabriel decidis, ke vi ricevos la aluditan informon, sed nenion alian. Cetere, nek li nek mi scias, pri kiu temas, kaj ankau la konfespreninta pastro ne konas la personon, kiu konfesis al li.”

‘Pli kaj pli helpe’, la policano pensis, kaj li gemspiris, kio vekis rideton sur la aliula vizago.

“Mi komprenas, ke ne estas agrable audi tian antauparolon,” la episkopa sekretario diris bonhumore, “sed jen la fakto, kies signifon mi cetere tute ne komprenas. Mi estis instrukciita diri al vi nur tion, ke… Mi legos al vi la ekzaktan frazon, kia mi gin notis”, kaj li tiris el sia poso notlibreton, kiun li rapide foliumis. “Jen. La konfesanta persono diris: Mi solene atestas, ke okazis dauro, dum kiu nur s-ro Verstrata kusis morta funde de Rafunja. La mesago, kiu estas tre grava por vi do estas: dum iu periodo, s-ro Verstrata estis sola — mortinta — piede de la klifeca rokmuro. Kaj nun, sinjoro Karal, mi petas vian pardonon, sed mi devas foriri. Mi mem scias nenion pli, kaj la mesago surprizas min ne malpli ol vin, bonvolu min kredi.”

*

“Stranga historio, cu ne, Goja?”

“Efektive,” si murmuris, “uzi religiajon por defendi ce la polico siajn hered-interesojn ne estas ofta procedo.”

Ili estis preskau solaj en la nageja trinkejo, kie ili sidis babilante, guante la placan fizikan lacon, kiun kauzas jusa korpa ekzercado.

“Mi devos pripensi, kion gi implicas. Sed vin certe interesos alia afero, kiun mi ekkonis dank’ al policaj raportoj el Kastelomara kaj Akvoviva, kaj ankau al esploroj faritaj de Izidoro en Malpaz.”

“Cu fine klarigas la autospuroj, kiujn vi trovis proksime al la Rafunja-teraso?” si demandis, prenlevante bantukon, kiu estis glite falinta sub la segon de la edzo.

“Ne. Tiuj spuroj kondukas nin nenien. Unu speco atribuigas sen ebla eraro al la auto de Rik, kiun ni retrovis en Malpaz, kaj la alia rilatas al neniu suspektato.”

“Ec ne Laura Pergame, cu vere?” Goja prononcis kun preskau malica esprimo.

“Ne. Ec ne si. Versajne tiuj spuroj neniel koncernas la Ospaci-aferon.”

“Se ne pri la spuroj, pri kio do temas viaj policaj raportoj?”

“Pri Verstrata. Au, pli guste, pli lia duobleco. Li organizis sian vivon lau du personecoj. Kiam li estis en sia lignodomo, en Valcefa, en Malpaz, li arangis sin al la fama aspekto de la fama pentristo: malpuraj vestoj, haroj senordaj, kreskanta barbo, pantalono ciam preta fali de sub la dika ventro, ktp. Vera originalulo, kiun neniu povus pretervidi. Sed kiam li estis en Kastelomara, en Akvoviva au en alia loko, kie li guis sian ricon kaj ne bezonis komedii je pentristo, li aspektis tute aliel. Li surhavis kompleton da vestoj fasonitan por aperigi lin pli maldika, li estis frese razita, kaj kombita kiel civilizulo, li ornamis sin per bela cemizo kaj sobra kravato, li havis okulvitrojn… La alivestado tiagrade sangis lin, ke neniu povis diveni, ke tiu distingita elitulo kaj la sovagaspekta urso estas unu kaj sama persono!”

“Interese. Kion tio sangas en la enketo?”

“Estas tro frue por diri. Mi provos mediti pri la implicajoj. Sed ni ne havu iluziojn. Eble tiu novajo montrigos senutila.”

“Tamen, gi estas interesa…”

Goja sin interrompis, dum juna kvaropo bankostuma pasis preter ili. Si gin rigardis, kun ia envio al la beleco de tiuj junaj korpoj — la du knabinoj ec ne havis unu uncon da graso — kaj si ne rimarkis la amuzigan rigardon,