Біра? шабыл?ан елден Батыр Баянны? жігіттеріні? ?олына ж?нді олжа ілікпеді. Тек шу дегенде ?оршауында ?ал?ан бір топ ?ыз-келіншек пен азда?ан мал-м?лік ?ана ?олдарына т?сті. Бос?ан елді? к?п д?ниесі Іле ?зеніні? суына кетті.

?рыс бітіп, болмашы олжа?а к??ілі толмай т?р?ан Батыр Баянны? кенет екі бетіне ?ан ж?гіріп ??лпырып сала берді:

— Мынау адам баласы ма, ?лде періште ме? — деді ол ?асында т?р?ан Ж?пек батыр?а, ?ол?а т?скен бір топ ?ыз-келіншекті? ортасында?ы, ?лбіреген жас с?лу ?ызды к?рсетіп.

— Б?л ?орен батырды? он бес жасар жал?ыз ?ызы ??ралай с?лу, — деді Ж?пек.

— ?ай ?орен?

— Кеше Жанатай батырды найзала?ан, ал б?гін сені? ?олы?нан ?аза тап?ан жо??ар батыры ?орен…

Баян Т?лпарк?гін тебініп ?ап, ?оршауда т?р?ан ?ыз-келіншекті бір шолып ?тті. ??ралай десе ??ралай- а? екен! М?лдіреген екі к?зі тоста?андай, ?ара торы ж?зі с?л ?аны ?ашып ?у?ыл тарт?ан, ?ола? шашы ш?батылып ?зе?гіден асып жатыр, басына киген с?йір т?белі ??ндыз б?ркі мен к?міс зерлі ?ара ма?пал ?ынама бешпент-шалбары к?міс ер-то?ымымен жарасып т?р. Осынау к?рік, жарасты? к?зді еріксіз тартып, барады. ?ыз?а тесіле ?ара?ан Батыр Баян ж?дей жаудыра?ан ?ара?ат к?зді? ?иы?ынан ?зіне деген бір ?шпендікті? ?ш?ынын сезіп ?алды.

— Аты? кім, ??ралай ма? — деді ол ?ыз?а.

— Атым ??ралай, біліп т?рып несіне с?райсыз? — ?ыз теріс б?рылып кетті. Біра? ол ?аза? батыры атын ?алай біліп ?ал?анына та? ?алды. Баян?а сол с?тте бір т?уекел ой келді. Ж?регін ?ртеп бара жат?ан сезім жалынын баса алмай:

— Мына ?ыз мені? олжам! — деді ??ралайды ?амшысыны? сабымен ме?зеп.

Ат жалын тартып мінгелі Баянмен ?зе?гілес болып келе жат?ан Ж?пек сан олжаны б?лген кездерінде ?йгілі батырдан б?рын-со?ды м?ндай с?зді естіп к?рмеген-ді. Баян с?зіне б?л да та?ыр?ады. Жолдасыны? бетіне к?з ?ырын с?л аударды да, батырды ?андай сезім билеп т?р?анын енді ??ып:

— Болсын! — деді сосын к?зетші топты? екі басты жігітін ша?ырып алды. — ??ралай с?луды к?здері?ні? ?арашы?ындай са?та?дар. А? бетін ?ар?а-??з?ын шо?ып ж?рмесін. Б?л ?ыз Батыр Баянны? олжасы. ??ты?дар ма?

— ??ты?.

?зіне с??тан?ан к?рікті кісі ?аза?ты? аты шулы ардагері Батыр Баян екенін ??ралай да ?ол?а т?сісіменен-а? с?рап білген. ?кесі ?оренні? с?бесіне к?к найзасын бойлата б?л?ап, Батыр Баянны? ?лтіргенін ?з к?зімен к?рген. ?ол?а т?скен киікті? ла?ындай жаута?да?ан жас с?лу, «мына ?ыз мені? олжам» деген батырды? с?зін естігенде, ж?регі дір-дір ?а?ып, ?н бойы ?алшылдап кетті. «Олжа!» деген с?зді? ар жа?ына не жататынын ес білгеннен-а? т?сіне баста?ан с?лу ?ыз д?л осы с?тте ?кесін ?лтірген адамны? еркіне берілу — ?зі ?шін кешірілмес к?н? деп есептеді. ?н бойын енді бір ызаны?, ?айтпас ?айсар кекті? оты билеп ?кетті. «Сені? олжа? болып ?асы?а жатпас?а ант етемін, — деді кенет к?бірлеп жо??ар ?йелдерінше екі ?олымен к?кірегін басып. ?ыз д?л осы ашу ?стінде, Батыр Баян ?кесін к?зінше ?лтіріп, ?зін ?андай жылатса, Батыр Баянны? да д?л ?зіндей боп жылауын арман етті. Шамасы келсе кек алу?а анасыны? а? с?тімен серт берді.

Ат жалын тартып мініп, жоры??а аттан?алы Батыр Баян осы сапарын е? олжалы сапарым деп есептеді. Біра? ?зге серіктеріні? ?аба?ы ?аты??ы еді. Б?ны Батыр Баян бай?а?ан жо?, есіл-дерті жо??арды? т?т?ын ?ызы болды да т?рды. Тезірек Оба?ан?а жетіп, некесін ?и?ызып, ?шінші ?йелі етіп ал?анша асы?ты… Батыр Баянны? ?зіне деген ы?ыласын іштей сезсе де, ?ыз к??ілі селт етпеді, ол к?зетші жігіттерден елде Батыр Баянны? он бес жасар інісі бар екенін естігенде, ж?регіні? т?біне бір с?р?ия сырды т?йгендей болды.

?ол ?за? ж?ріп, а?ыры Оба?ан ?зеніне де жетті. ?рыста ?аза тап?ан балаларын жо?та?ан кемпір- шалдар мен ерлерінен айрыл?ан ?аралы ?йелдер дауыс ?ып, б?кіл даланы басына к?терді. С?йтсе де жаудан олжалы ?айт?ан Батыр Баянны? алдынан шы?ып оны же?ісімен ??тты?та?ан ел адамдары да к?п еді. Батыр Баян серіктерін біртіндеп, таратып, жиырма ша?ты жігіті мен ??ралайды ?ана жанына ?алдырып, ?з аулына тая?ан кезде, жанында он ша?ты ??рбысы бар, алдынан Ноян шы?ты. Астында?ы а? боз жор?асын а?ыз?ан ?алпында: «К?ке! К?ке!» деп а?асыны? ?асына жетіп келгенде, ?уан?анынан екі к?зі жасаурап кеткен Батыр Баян, інісін жас баладай атыны? ?стінен к?теріп алды.

— К?кетай, ?бден са?ындым ?ой…

— Жал?ыз баурым. Сені к?ргенше ?зім де ?ліп ?ала жаздадым ?ой.

А?асыны? ??ша?ынан босан?ан Ноян енді ?з атына ?айта мініп, Баянны? ?зге серіктерімен амандаса бастады. Кенет с?л кейінірек т?р?ан ??ралай?а к?зі т?сті. Сол-а? екен, жас жігітті? бойын бір ысты? леп шарпып ?кеткендей, ат ?стінен ауыт?ып барып, ?зін ?зер ?стап ?алды.

— К?к…е, б?л кім? — деді тілі к?рмеле с?йлеп.

«Же?ге?» деуге Батыр Баянны? аузы бармады.

— Т?т?ын ?ыз ?ой… — дей салды інісіні? с?зіне м?н бермей. Б?л кезде ??ралай да жаудыра?ан ?ара?ат к?зін жас Ноян?а ?адап ?алып еді. Кенет ?ызды? да екі бетіні? ?шы ?ызарып, бойын бір т?тті сезім ?ртеп кетті. Жас жігіт к?з тоярлы?тай сымбатты екен. Тіпті т?р-келбеті а?асынан да к?рікті ме ?алай. ?ыз ж?регі алып-?шып, жігіт бетіне та?ы ?арады. Ноян да одан к?зін алмай т?р?ан, екі жанар т?йілісіп, бір-бірінен ажырамай с?л т?рды да, екеуіні? де ішіне от тастап барып тай?ып кетті. Осы с?тте ?ыз да, жігіт те бірінсіз бірі ?мір с?ре алмайтынын т?сінгендей…

— Сау?а, к?ке! — деді Ноян а?асына жалына ?арап. — Бір жол?ы олжа?ды ма?ан ?и!..

Баянны? ж?регіне біреу ?анжар с??ып ал?андай болды. Жайшылы?та?ы ?детіне салып, «ала ?ой» дей алмады. «Жо?, б?л жол?ы с?ра?аны?ды бере алмаймын» деуге інісіні? к??ілін та?ы ?имады. Аузына с?з т?спей к?п т?рды.

— М?ндай сау?а тілеуге, Ноянжан, сен ?лі баласы? ?ой, — деді бір уа?ытта даусы ?арлы?ып. — Ер жет, са?ан б?дан да с?лу ?ор ?ызын ?кеп беремін.

— Жо?, к?ке, ма?ан ?ор ?ызыны? керегі жо?, осы с?ра?анымды бер, — деді Ноян, жо??ар ?ызыны? отты жанарыны? лебіне еріп бара жат?андай, екі беті бал-б?л жанып.

Д?л осы с?тте ??ралай с?лу ?н ?осты.

— К?кежан, — деді б? да Батыр Баянны? ту?ан ?арындасындай еркелеп, — мені? ?кем жо? ?ой, сізді б?дан кейін «К?ке» деп атаймын. Бері?із іні?ізді? бір тілегін. Мен де сізден соны ?алаймын.

?зіне Жо??ар лебізімен ?аза?ша тіл ?ат?ан с?лу ?ызды? си?ырлы с?зін естігенде, Батыр Баянны? жаны б?рын?ысынан да к?йіп кетті, не дерін білмей.

— Жа?сы, кейін к?рерміз! — деп атына ?амшыны басып ?ап, ауыл?а ?арай шаба ж?нелді.

Осы к?ннен бастап, Ноян мен ??ралай арасында махаббат оты ?рши т?сті. ?ыз жігітті ?анша жа?сы к?рсе де ?ызыл ернінен с?йгізуден арты??а бармады. Ноянны? махаббаттан есі ауып, басы айналды. ?ыз одан к?рі естияр еді. ?кесіні? Батыр Баян ?олынан ?алай ?лгенін к?з алдына елестетсе-а? бол?аны, ?з бойын жинап ала ?ояды. ?не бойын кек кернеп, ?атуланып кетеді.

Ал Батыр Баянны? ж?регі ?ан жылауда еді. Екі жасты? бірін-бірі шын с?йгенін к?рген сайын, ?ртене т?седі. Ер жігітті? ?ашы?ты? сезімнен арылуы, к?к темірді? суарылып, ??рыш?а айналуымен те?. ?з ж?регін ?айта со?тыру ?шін, о?ан енді бас?а адам боп туу керек. Біра? ел-ж?ртыны? намысы, т?уелсіздігі ?шін жанын ?ию?а дайын Батыр Баян, жа?сы к?рген інісіні? к??ілі ?шін, ?зін-?зі ?иянат жолынан ?стай білді. Ж?регі оттай ?ртенсе де, Ноян?а ??ралай с?лу?а ?йленуге р??сат етті.

А?асыны? м?ндай жомартты? еткенін естіген Ноян сол к?ні кешті? батуын, ая?ымен шо? басып т?р?андай шыдамсыздана к?тті. К?шпелі елді? ?ыз бен жігітіні? бірін-бірі жа?сы к?руі таза, риясыз т?сінікті келеді… ?ой ?ораланып, с?т пісіріліп, ?ыз-?ыр?ын алтыба?ан?а шы?атын мезгіл де жетті. Ла?тыр?ан а? с?йекті іздеген боп ?згелерден б?лініп кеткен Ноян мен ??ралай сай жа?асында о?аша кездесті. Жігіт ж?регі алаб?ртып, а?асыны? ??ралайды ?зіне сау?а?а ?и?анын айтып берді. ?ыз б?л с?зді естігенде жігітті? ??ша?ына кіре сол?ылдап жылап жіберді. Біра? сол с?тте кенет оны? к?з алдына бая?ы бір сурет та?ы елестеп кетті. Батыр Баян с??гіте сал?ан к?к найзадан ?ліп бара жат?ан ?ке, су жа?асында жер ??ша?тап бозда?ан ана… Соны? б?рін кешіп, енді міне ата жауыны? інісіні? ??ша?ында т?р! Неткен опасызды?!

??ралай бойын жинап алды.

— Ноян, — деді ол ысты? жасы бетін жуып, — д?ниедегі жал?ыз арманым ?зі? болды?. Сенші… Мен м??гі сендікпін… Біра? жал?ыз ?ана тілегім бар. Бер соны.

Добавить отзыв
ВСЕ ОТЗЫВЫ О КНИГЕ В ИЗБРАННОЕ

0

Вы можете отметить интересные вам фрагменты текста, которые будут доступны по уникальной ссылке в адресной строке браузера.

Отметить Добавить цитату