Д?л осы кезде, Абылайды? зе?біректерді ?орша?ан жігіттеріні? о? жа? т?сынан Цеван-Доржи т?р?ан т?беге ?арай, басында ?кілі камшат б?ркі бар, а?боз атты бір ?ыз бала «?абанбай! ?абанбай!» деп ?ран тастап, суырылып шы?а берді. А?боз ат к?сіле сермеп келеді. ?ызды? ?олында не сойыл, не найза жо?, бар бол?аны тобыл?ы сапты ?амшы. Осынау ?арусыз ?ызды? ерлігін к?рген ?ызба ?алы? топ, енді шыдай алмады, лап ?ойды.
— Абылай!
— Аты?ай!
— А?жол!
— ?ара?ожа!
— ?абанбай!
— Абылай! Абылай!
«?абанбай» аты атал?ан т?ста Найман жігіттері гуілдей шап?ан топты? алдарында келеді. Зе?біректер ортада?ы топты? алды??ы ?атарына ?ана о?тарын жіберіп ?лгерді. Біра? екі б?йірдегі сойылгерлер сапы тез-а? жетіп ?алды. Ар жа?ында?ы жо??ар атты ?скері келіп ?лгергенше, т?йелі зе?біректерді т?йе-м?йесімен таптап кетті.
А? болат сауыты жар?ылдап, Жалын??йры?ын к?сілте Абылайды? ?зі де шапты. Т?бе басында?ы ?онтайшы к?к шатырын жинай бастады. С?йткенше бол?ан жо?, Жо??арды? шаян ??йры?ты сары жібек жалауы шы?ыс?а ?арай шегіне берді…
?аза? ?скерлеріні? тегеурініне шыдай алмай, жо??арларды? т?тас ??р?ан шебі б?зылып, енді майдан ?зілген жеке-жеке топтарды?, ?олдарды? ай?асына айналды. Осы кезде онсыз да ?ызыл ?ан?а боял?ан ?лем бетін б?рын?ысынан да ?ызарта т?сіп, к?н де батты. Екі жа? ?ліктерін жинап к?муге ?рыстарын то?татты. Б?гінгі к?нгі ?рыста Жо??ар жа?ынан ?ырыл?ан адам ?аза?тардан ана??рлым к?п боп шы?ты. Осылай жо??ар мен ?аза? арасында?ы ?анды ай- ?астарды? жа?а белесі ашылды. Б?л ?аза? еліні? жо??ар ?онтайшыларын м?лдем же?іп, атамекен жерінен ?ууды? е? ал?аш?ы ай?асы еді.
Абылай ?з шатырына келгеннен кейін, ба?ана?ы ?алма? зе?біректеріне жападан-жал?ыз ?арсы шауып, б?гінгі же?іске жол сал?ан ?ызды іздетті. Б?л ?абанбай батыр мен ?аза?ты? батыр ?ызы Гау?ардан ту?ан жас Назым екен. Б?лдіршіндей жас ?ызды? осыншама ерлік к?рсеткеніне риза бол?ан Абылай, беліндегі сом алтыннан со?ыл?ан жа?а белбеуін шешіп берді.
Абылай бас?ар?ан осы со?ыс екі ай?а созылды. ?аза? ?скері Жа?а?ор?анды, Шымкентті алып Т?ркістан?а таяды. Солт?стіктегі Б?генбайдан да Сайрам мен Соза?ты алды? деген хабар келді. Батыр Баян ?олы да Талас ?зеніне таяй т?сті. Ж?нібек батырды? да ?олы ?ара?алпа? жерінен жо??арларды Сырды? жо?ар?ы са?асына ?арай сыр?ыта бастады. Енді амал жо?, Цеван-Доржи Абылайдан бітім с?рау?а м?жб?р болды. Абылайды? да б?л бітімге к?нбестік лажы жо?-ты. ?ш ай бойы, Ар?ада?ы ?йлерінен алыс жерде ?рыс?ан ?аза? жауынгерлері де ?бден ?ажы?ан-ды. Жоры??а аттан?ан жауынгерлерді? бестен екі б?легі ?аза тапты. Б?л жа?адан басын ?осып, ел болып келе жат?ан ?аза? ж?ртшылы?ына осал со??ы емес-ті. Оны? ?стіне Абылай б?л жол?ы же?істерін Жо??ар ханды?ын шын к?йретуді? басы деп санама?ан. ?аза? хандары т?гіл, ?ытай бо?дыханымен алысу?а жарап келген жо??ар ?онтайшыларыны? ?лі де к?ші мол екенін ол жа?сы білетін. ?ысылып бара жатса Цеван-Доржи ?ытай бо?дыханына бас иіп, сол шекарада?ы к?п ?скерін кейін ша?ырып, ?аза? еліне т?геді. Тіпті єытайдан да ж?рдем алады. Сонда Абылай о?ан ?рыстан ?бден ?ажы?ан жігіттерімен ?алай т?теп береді? Та?ы бір естен шы?армайтын жайт, к?з болса келіп ?алды. Ар жа?ында ?ылышын жала?датып ?ыс т?р. Шаруа жайын ойламаса да болмайды.
Абылай Цеван-Доржиды? жіберген елшісін ??рметпен ?арсы алды. ?за? с?здерден кейін, Орта ж?зді? ханы ?білм?мбетті? ?арама?ына Соза?, Сайрам, Манкент, Шымкент секілді ?ш ай ?рысып жо??арлардан тартып ал?ан бірнеше ?алаларды ?алдырып, Т?ркістан ша?ары мен оны? у?лиетін ?аза? еліне тегіс ?айтарып беру м?селесі алда?ы уа?ытта та?ы ?аралма? боп келісілді. ?аза? елінен жо??ар ?онтайшысы алып т?ратын алым-салы? к?лемі де ?жепт?уір азайтылды. ?аза? хандарыны? ?арама?ына Сырдарияны? т?менгі жа?ы мен Талас ?зеніні? Жа??ы ?аласы т?р?ан жеріне дейін ?айтарылма? болды. ?рине, жо??арларды? б?рын?ы жа?дайы болса, Цеван-Доржи б?ны? біріне де к?нбес еді, енді амал жо? к?ну керек. ?йткені оны? арт жа?ында да ?ыс бойы ?йы?тап, жаз шы?а басын к?терген айда?ар т?різді, к?шейіп келе жат?ан ?ытайды? бо?дыханы Цзинь-Лун бар…
Осындай абырой?а жеткен Абылай, жан-жа?та?ы батырларына:
— Биыл?а со?ыс осымен бітті. Енді атты? басын елге б?рамыз, — деп б?йры? берді.
?зі Ар?а?а к?шуге ?лгірмей, Соза? т??ірегінде ?алып ?ой?ан ?білм?мбет ханны? ордасында аз к?н аялдама? болды. Хан немере інісіні? ??рметіне ?лкен той жасап, сый-??рмет к?рсетіп жат?анда, ?йге асы?а басып К?теш а?ын кірді, Ол ?кілі домбырасын е?кілдете жылатып ?оя берді. М?з-мейрам боп ?уаныш?а б?леніп отыр?ан Абылай:
— Жар?ыным-ай, к?йі? ?алай зарлы еді, сай-с?йегімді сыр?ыратып жіберді ?ой, Жанай ?лым аман ба? — деді.
Сонда К?теш:
Алтын к?н кім ?уанар бат?анына,
А??уды кім ?уанар ат?анына.
Жанайы? жау ?олынан ?аза тапты,
Еліне енді ж?ргелі жат?анында, —
деп, жо? жерден он жеті жасар Жанайды жо??арды? бір ?ара?шысы ?лтіріп кеткенін хабарлайды.
К?рдей т?ншы?ып тына ?ал?ан ?й ішінде, кенет булы?ып ?ксіген дауыс шы?ты. Б?л Жанаймен т?йдей ??рдас ж?не осы жоры?та онымен жан аяспастай достас?ан бала жырау К?тешті? ?ксігі еді.
Ойын-той былай ?алды. Абылай «а?» ?рып, т?сектен басын к?термей жатып алды. Жанай ?ліміне Олжабай жазы?тыдай, осы сапарда баласымен бірге бол?ан батыр?а с?лтан тіл ?атпай ?ойды. Абылай?а к??іл айтып, сонау Ар?адан ?аз дауысты ?азыбек би, ?лы ж?зден Т?ле би, Кіші ж?зден Бала би келді. Б?л ?ш биді? келуі Абылайды ?ш ж?зді? елі ?зіне к?сем ете баста?аныны? белгісі еді.
Сонда ?аз дауысты ?азыбек:
— Уа, Абылай, ?ш ж?зі? ?ш а??ан ?зен еді, соларды? табыс?ан жеріндегі сен бір б?йтерек еді?. Б?йтеректі дауыл ?рмас па, жапыра?ы оны? т?спес пе, б?та?ы оны? сынбас па? ??дай ма еді? тетігін ?ста?ан б?л жал?анны?, б?ны? не, бір балам ?лді деп жатып ал?аны?? — десе, Т?ті?ара жырау:
?ш ж?зді? баласы
А?ылдасып, сырласып,
Хан к?терсек деп еді.
?ш ж?зді? баласын
Бір баласындай к?рмеді.
Ат ??йры?ын ?зі?дер,
Аллалап ат?а міні?дер,
Хан талау етіп алы?дар!
деген ашулы тол?ауын айтып еді.
— Ж?н айтасы?дар! — деп Абылай басын к?терді.
Міне, осындай Орда?а бір кезде К?теш а?ын та?ы кірді. Б? жолы ол к?й тарт?ан жо?. Боса?ада бір тізерлеп отыра ?алды да, к?зінен жасы сор?алап, ащы дауыспен а?ыратып ?оя берді:
?ш ж?зге уа, Абылай, ?ай?ы? аян,
Кез жетті ?ара б?лттан енді оян.
Та?ы да суы? хабар ?кеп т?рмын
?лтірді Олжабайды ?аш?ын ноян…
Абылай басын т?сегінен ж?лып алды.
— Уа, жар?ыным, ж?ні?ді айтшы, не дейсі??
К?теш а?ын енді Олжабайды? ?алай ?аза бол?анын айтып берді. Екеуі ?з ?остарына ?айтып бара
