En la sepa tago post la batalo kontrau la aviadiloj ni denove ekmarsis al Tark, post decido de Lorkas Tomel, ke malaperis cia versajneco de nova atako.
Dum la tagoj tuj antau nia foriro mi malmulte renkonti gis kun Deja Toris, car Tars Tarkas multe okupis min pro miaj lecionoj pri Marsa milito, ankau mi okupi gis per dresado de miaj toatoj. Kiam mi kelkfoje vizitis sian logejon, si estis for, promenante sur la stratoj kun Solla, au esplorante la konstruajojn apud la placo.
Mi estis avertinta ilin ne vagi malproksime de la placo, pro la blankaj simiegoj, kies sovagecon mi konis tiel bone. Tamen, car Ula ciam akompanis ilin kaj Solla estis bone armita, ne estis granda kauzo por timo.
En la vespero antau nia foriro mi vidis ilin alproksimi gi lau unu el la grandaj avenuoj kondukantaj en la placon de oriente. Mi aliris por renkonti ilin, kaj dirante al Solla, ke mi akceptos respondecon pri la gardado de Deja Toris, mi ordonis, ke si reiru al sia logejo por iu komisieto. Mi havis saton kaj fidon al Solla, sed ial deziris esti sola kun Deja Toris, kiu simbolis por mi cion sur mia Tero de agrabla kaj simpatia kunuleco. Sajnis esti inter ni ligiloj de komuna intereso tiel fortaj, kvazau ni naskigis sub la sama tegmento, anstatau sur apartaj planedoj, rapidegantaj tra la spaco malproksime unu de la alia je preskau kvindek milionoj da mejloj.
Mi estis certa, ke si partoprenas miajn sentojn, car kiam mi alproksimigis, la esprimo de kompatinda senespero forlasis sian simpatian vizagon, donante lokon al rideto de bonveniga gojo, dum si metis sian dekstran maneton sur mian maldekstran sultron, lau la salutkutimo rugMarsana.
”Sarkoja diris al Solla, ke vi igis vera ano de Tark,” si diris, ”kaj ke de nun mi ne pli ofte vidos vin, ol la aliajn militistojn.”
”Sarkoja estas grandega mensogulino,” mi respondis, ”malgrau la Tarkana fanfarono pri absoluta verdiremo.”
Deja Toris ridis. ”Mi sciis, ke ec fariginte ano de la komunumo, vi restos amiko mia. Ekzistas sentenco en Barsumo, ke militisto povas sangi sian metalon, sed ne sian koron.”
”Miaopinie,” si daurigis, ”ili provis apartigi nin, car kiam ajn vi ne dejoris, iu el la pli maljunaj virinoj el la sekvantaro de Tars Tarkas sercis ian pretekston por forigo de mi kaj Solla, ili devigis min labori en la kavernoj sub la konstruajoj, por miksi ilian teruran radiuman pulvoron, kaj fabriki ilian pafajon. Cu vi rimarkis, ke iliaj kugloj eksplodas, kiam ili ekfrapas? Nu, la maldiafana, ekstera kovrajo rompigas pro la ekfrapo, malkovrante vitran cilindron, preskau solidon, en kies antaua parto estas ereto de radiuma pulvoro. En la momento, kiam la sunlumo, ec difuza, trafas tiun pulvoron, ci tio eksplodas kun forto, kontrau kiu nenio povus kontraustari. Se iam vi vidos noktan batalon, vi rimarkos la mankon de tiaj eksplodoj, sed en la posta mateno audigos cie la eksplodoj de pafajoj el la antaua nokto. Kutime, tamen, oni dumnokte uzas seneksplodajn pafajojn.”
Malgrau tio, ke la klarigo de Deja Toris pri tia mirinda fenomeno de Marsa milito min tre interesis, pli multe tusis min en la momento la problemo pri ilia traktado al si. Ne estis suprize, ke ili tenas sin for de mi, sed tio ja kolerigis min, ke ili devigas sin al dangera kaj severa laboro.
”Cu iam ili traktis vin kruele au malhonorige, Deja Toris?” mi demandis, sentante, ke la varmega sango de miaj praavoj saltas en miaj vejnoj, dum mi atendis sian respondon, ”Nur en tre etaj aferoj, Johano Carter,” si respondis, ”neniel dolorige, krom al mia memestimo. Ili scias, ke mi estas idino de dek mil jedakoj, ke eblas konstati la Union seninterrompan de mia deveno de la konstruinto de la unua granda akvovojo, kaj ili, kiuj ne konas ec siajn patrinojn, estas jaluzaj pri mi. En la koro ili abomenas siajn sortojn, kaj tial spitas min, kiu simbolas cion, kion ili ne havas, cion, kion ili plej avidas kaj ne povas akiri. Ni kompatu ilin, mia cefulo, car ec se ili mortigos nin, ni povas doni al ili kompaton; ni estas pli grandanimaj ol ili, kaj ili scias tion.”
Se mi komprenus la signifon de tiuj vortoj, ”mia cefulo,” uzitaj de rugMarsanino al viro, mi ricevus la plej grandan surprizon de mia vivo, sed mi ne komprenis tiam, nek dum multaj monatoj poste. Jes, mi devis ankorau multon lerni sur Barsumo.
”Jes, Deja Toris, versajne estos plej sage, se ni klinigos antau nia sorto kiel eble plej bonmiene; tamen mi esperas, ke mi ceestos mem, kiam proksimfoje iu ajn Marsano, verda, ruga, bruna au purpura, kuragacos ec kuntiri la brovojn je vi, mia princino.”
Deja Toris tenis la spiron pro miaj lastaj vortoj, kaj rigardis al mi per grandigintaj okuloj. Post stranga etrido, kiu donis sorcajn kavetojn al la anguloj de sia buso, si skuis la kapon kaj elkriis: ”Kia infano! Granda militisto, kaj tamen fuspasanta infaneto!”
”Kiel mi misparolis?” mi demandis, tre perpleksita.
”Iun tagon vi scios, Johano Carter, se ni vivos; sed mi ne rajtas klarigi al vi. Kaj mi, filino de Mors Kajak, filo de Tardos Mors, sen kolero mi auskultis,” si parolmeditis.
Tiam si jetis sin en unu el siaj gajaj, felicaj, ridaj humoroj, prisercante min pri mia braveco kiel militisto de Tark, kontraste kun mia natura bonkoremo. ”Mi supozas, ke se akcidente vi vundus malamikon, vi portus lin al via hejmo kaj flegus lin al resanigo!”
