pakken te krijgen voor deze ongelukkig verlopende expeditie. Ze hadden te veel geluk.’
‘Je hebt voor god gespeeld bij onze twee rassen. Doe geen poging je weer bij ons te voegen.’
‘Ik blijf via de intercom in contact.’
Sprekers beeld verdween.
‘Louis, Spreker heeft de verbinding verbroken,’ zei Nessus. ‘Als ik hem iets te zeggen heb, moet ik dat via jou doen.’
‘Prachtig,’ zei Louis, en verbrak op zijn beurt de verbinding. Bijna op hetzelfde ogenblik begon een lampje te branden op de plek waar het hoofd van de poppenspeler was geweest. Nessus wilde praten.
Hij kon de drigg krijgen.
Later die dag vlogen ze over een zee die ongeveer even groot was als de Middellandse Zee. Louis ging wat lager vliegen om beter te kunnen kijken en ontdekte dat de andere twee cyclettes volgden. Ze waren dus nog steeds aan hem gekoppeld, ondanks het. feit dat noch Spreker, noch Teela met hem wilde praten.
De kust bestond uit een grote stad, en die stad was een ruine… Afgezien van de havens verschilde zij niet ingrijpend van Zigna-muklikklik. Louis landde niet. Hier zouden ze niets te weten komen wat ze al niet wisten.
Daarna helde het land geleidelijk aan naar boven, steeds verder boven, tot er druk kwam op de oren, en de luchtdichtheids meters ver naar de nul toe zakten. Het groene land werd kaal en bruin, en daarna woestijtoendra, toen kilometers en kilometers kale rots, toen…
Achthonderd kilometer lang hadden de wind en de elementen begroeiing en aarde en rots weggesleten tot er niets meer over was dan de naakte Ringvloer, halftransparant grijs, een afschuwelijk gezicht,
Pover onderhoud! De Ringwereld architect die dit soort dingen tolereren bestond niet. De beschaving van de Ringwereld moest dus al lang geleden begonnen zijn af te sterven. Het proces zou wel op plaatsen als deze zijn begonnen: kale plekken in de facade, op plekken waar niemand ooit kwam …
Ver voor de vloot uit, de kant op waarin Nessus was verdwenen, zag hij een enorme glanzende plek in het landschap. Het moest zo tussen de vijfenveertig en de tachtigduizend kilometer weg zijn. Een groot glanzend stuk, van het formaat van Australie.
Weer een blootliggend stuk Ringvloer? Enorme glimmende stukken Ringbodem die door eens vruchtbare grond staken, grond die sterft en verdroogt en wegwaait met de wind als hij niet langer door de rivieren van water wordt voorzien. De val van Zig-namuklikklik, toen de energievoorziening overal wegviel, moest het laatste stadium geweest zijn, daarna kon de beschaving als beschaving niet anders maar dan verdwijnen.
Hoe lang had het geduurd? Tienduizend jaar?
Langer?
Driggit! Ik wou dat ik er met iemand over kon praten. Het zou wel eens belangrijk kunnen zijn.’ Louis keek ontevreden naar het landschap onder hem.
Hoe lang was het geleden dat er iemand iets tegen een ander had gezegd? Het was uren geleden sinds Louis Teela te kennen had gegeven dat hij met haar wilde praten. Kort daarna had hij ook contact proberen op te nemen met Spreker. Lampjes hadden boven hun dashboard gebrand, en ze hadden ze genegeerd, net als hij het lampje negeerde dat boven het zijne brandde.
‘Zo is het wel genoeg geweest,’ zei Louis opeens. Hij zette de intercom aan.
Hij vim een ongelooflijke uitbarsting orkestmuziek op voor de poppenspeler hem zag. Toen … ‘We moeten ervoor zorgen dat de expeditie zonder bloedvergieten te zamen komt en samen verder gaat,’ zei Nessus. ‘Heb jij ook ideeen hoe we dat kunnen bereiken, Louis?’
la. Het is niet beleefd om een gesprek ergens middenin te beginnen.’
‘Neem me niet kwalijk, Louis. Dank je dat je mijn oproep beantwoordt. Hoe is het gegaan?’
‘ik ben helemaal alleen, en ik vind het niet leuk, en ik ben geirriteerd, en het is allemaal jouw schuld. Niemand wil met me praten.’
‘Kan ik je helpen?’
‘Misschien. Had jij iets te maken met die wijziging van de Vruchtbaarheidsvoorschriften?’
‘Ik stond aan het hoofd van de onderneming.’
Louis snoof. ‘Dat is het verkeerde antwoord. Moge jij het eerstee slachtoffer worden van geboortenbeperking-met-terugwerkende-kracht! Teela zegt nooit meer wat tegen me.’
‘Je had niet moeten lachen.’
‘Dat weet ik, ja. Weet je wat me nog het meest bang maakt in deze hele affaire? Niet jullie goddeloze arrogantie. Nee, het feit dat jullie beslissingen kunnen nemen met een dergelijke reikwijdte, en dan iets kunnen doen dat zo verschrikkelijk stupide is als,. als…’
‘Kan Teela Brown ons horen?’
‘Nee, natuurlijk niet. Naar de drigg met jou, Nessus! Weet je eigenlijk wel wat je haar hebt aangedaan?’
‘Als je wist dat haar ego zou worden gekwetst, waarom zei je dam eigenlijk iets?’
Louis kreunde. Hij had een probleem opgelost, en de oplossing meteen onthuld. Het was niet in hem opgekomen, het zou nooit in hem zijn opgekomen, dat de oplossing beter verborgen had. kunnen blijven. Zo dacht hij niet.
‘Heb je je gedachten laten gaan over hoe we de expeditieleden:‘. weer kunnen verenigen?’
‘Ja,’ zei Louis, en verbrak de verbinding.
Daar mocht de poppenbaas even over zweten.
Het land helde weer omlaag en werd weer groen.
Ze vlogen over een tweede zee, en over een brede driehoekige rivierdelta. Maar de bedding was droog, en de delta ook. Veranderingen in de windrichting moesten de bron van het water hebben:’ doen opdrogen.
Toen Louis wat lager ging vliegen werd het duidelijk dat alle‘. grillige, kronkelige kanalen die samen de delta vormden permanent door het land waren getrokken. De kunstenaars van de Ringwereld hadden het niet genoeg gevonden om de rivier zijn eigen bedding te laten kiezen. En daarin hadden ze gelijk gehad: op de Ringwereld was de laag aarde daarvoor niet diep genoeg. Het aanleggen van een kunstmatige delta was noodzakelijk geweest. Maar de lege kanalen waren lelijk. Louis tuitte afkeurend zijn mend en vloog verder.
Tussenspel met zonnebloemen
Niet al te ver voor hen uit zag hij bergen.
Louis had de hele nacht en een flink stuk van de ochtend gevlogen. Hij wist niet zeker hoe lang. De roerloze zon, recht boven hem, was een psychologische val; hij comprimeerde de tijd of rekte hem uit, en Louis wist niet zeker welk van de twee het was. Emotioneel gezien was hij op dit ogenblik helemaal niet meer bij de zaak betrokken. Hij was de andere cyclettes bijna vergeten. Alleen boven een eindeloos, veranderend terrein vliegen was niet anders dan alleen in een enkelschip voorbij de bekende sterren vliegen. Louis Wu was alleen met het universum, en het universum was een stuk speelgoed voor Louis Wu. De belangrijkste vraag in zijn leven was geworden: is Louis Wu nog wel tevreden met zichzelf?’
Het kwam als een schok toen een gezicht met oranje bont boven het dashboard verscheen.
‘Je zult wel moe aan het worden zijn,’ zei de Kzin. ‘Wil je dat ik het van je overneem?’
‘Ik zou liever landen. Ik begin stijf te worden.’
‘Land dan maar. Ik laat mijn cyclette gekoppeld.’
‘Ik wil mijn gezelschap aan niemand opdringen.’ Toen Louis het zei, besefte hij dat hij het nog meende ook. De stemming van eenzame-piloot-tussen-de-sterren was maar al te gemakkelijk weer in hem opgekomen.
‘Denk je dat Teela je zal ontlopen? Misschien heb je daar wel gelijk in: ze heeft niet met mij willen spreken, al deel ik haar besef van schaamte en schande.’
‘Je neemt het te zwaar op. Nee, wacht, zet de intercom nou niet uit.’
‘Ik wil alleen zijn, Louis. De bladeter heeft mij op een afschuwelijke manier te schande gezet.’
‘Maar dat was zo lang geleden! Nee, niet afzetten, heb medelijden met een eenzame oude man. Heb je naar het landschap gekeken?’
‘Heb je de kale stukken ook gezien?’
‘Ja. Hier en daar heeft erosie de rotsen weggevreten, zodat de onvernietigbare Ringvloer bloot is gekomen.
