Murdo en la Orienta ekspreso

nokto post Istanbul.

“Nu, mi sugestas al vi, gesinjotoj, ke S-ro Ratchett sciis multe pli ol li diris. La malamiko, kiel S-ro Ratchett atendis, eniris la trajnon en Beograd, au eble en Vincovci, per la pordo lasita malfermita de Kolonelo Arbuthnot kaj S-ro MacQueen, kiuj jus malsupreninis al la kajo. Li portis, super siaj ordinaraj vestajoj, Wagon Lit uniformon, kaj li havis slosilon, kiu ebligis ke li eniru la kupeon de S-ro Ratchett malgrau la slosita pordo. S-ro Ratchett estis sub la influo de dormigajo. Tiu viro mortpikis lin, terure kruele, kaj eliris per la pordo kondukanta al la kupeo de S-ino Hubbard…”

“Estas vere,” diris S-ino Hubbard, kapjesante.

“Trapasante, li ekmetis la ponardon uzitan en la spongo-saketon de S-ino Hubbard. Nesciante tion, li perdis butonon de sia uniformo. Poste li steliris el la kupeo, kaj laulonge de la koridoro. Li rapide sovis la uniformon en kofron en malplena kupeo, kaj kelkajn minutojn poste, vestite per ordinaraj vestajoj, li forlasis la trajnon tuj antau gia ekveturo. Li eliris per la sama vojo – la pordo apud la mang-vagono.”

Ciu spasmospiris.

“Kio pri tiu poshorlogo?” demandis S-ro Hardman.

“Jen la klatigo de la tuta afero. S -ro Rafchett forgesis malanfauensovi la montrilojn unu horon kiel li devus fari en Tzaribrod. Lia poshorlogo ankorau montris la horon lau Orient-Europa Tempo, kiu estas unu horo pli frue ol Mez-Europa Tempo. Estis kvatonhoro post la dekdua kiam S-ro Ratchett estis mortpikita – ne kvarono post la unua.”

“Sed tio klarigo estas absurda,” kriis S-ro Bouc. “Kio pri la voco en la kupeo je dudek tri minutoj antau la unua? Gi estis la voco au de Ratchett – au de lia murdinto.”

“Ne necese. Povus esti – nu – la voco de tria persono. Iu, kiu enitis por paroli al Ratchett kaj trovis lin senviva. Li funkciis la sonorilon por alvoki la konduktoron; tiam, li ektimigis – li timis, ke oni akuzus lin pri la krimo, kaj li parolis, sajnigante ke li estas Ratchett.”

“Tio estas ebla,” konsentis S-ro Bouc nevolonte. Poirot rigardis S-inon Hubbard.

“Jes, sinjorino, vi intencis diri…?”

“Nu, mi ne scias precize kion mi intencis diri. Cu vi opinias, ke mi ankau forgesis aliigi la montrilojn de mia poshorlogo?”

“Ne, sinjorino. Mi opinias, ke vi audis la viron trairi la kupeon – sed senkonscie; poste vi havis inkubon pri viro en via kupeo, kaj sonorigis por alvoki la konduktoron.”

“Nu, mi supozas, ke tio estas ebla,” konsentis S-ino Hubbard.

Princino Dragomiroff rekte rigardis Poirot. “Kiel vi klarigas la ateston de mia servistino, sinjoro?”

“Tute simple, sinjorino. Via servistino rekonis kiel vian la postukon, kiun mi montris al si. Si iom mallerte provis protekti vin. Si vidis la viron – sed pli frue – kiam la trajno estis en la stacidomo Vincovci. Si sajnigis, ke si vidis lin je pli malfrua horo por doni al vi tute bonan alibion.”

La princino klinis la kapon. “Vi pensis pri cio, sinjoro Mi admiras vin.”

Estis silento. Tiam ciu saltetis kiam D-ro Constantine subite frapis la tablon per sia pugno.

“Sed ne,” li diris. “Ne, ne, kaj denove ne! Tiu estas klarigo, kiu tute ne suficas. Gi ne taugas pro dekduo da punktetoj. La krimo ne okazis tiel – S-ro Poirot devas tute bone scii tion.”

Poirot turnis al li strangan ekrigardon.

“Mi vidas,” li diris, “ke mi devos doni al vi la duan solvon. Sed ne tro abrupte forlasu ci tiun. Povas esti, ke poste vi akceptos gin.”

Li returnis sin por fronti la aliajn.

“Estas alia ebla solvo de la krimo. Jen kiel mi eltrovis gin.

“Kiam mi estis audinta la tutan atestaron, mi fermis la okulojn kaj komencis pensi. Kelkaj punktoj sajnis al mi atentindaj. Mi menciis tiujn punktojn al miaj du kolegoj. Pri kelkaj mi jam parolis – ekzemple, grasmakulo en pasporto. Mi priparolos la aliajn. La unua kaj plej grava estas rimarko dirita al mi de S- ro Bouc en la mang-vagono dum la tagmango en la unua tago post la elveturo el Istanbul – ke la ceestantaro estis interesa car tiel diversa – el ciuj klasoj kaj nacioj.

“Mi konsentis kun li, kaj pripensante la punkton, mi provis imagi cu tia personaro povus kolektigi sub aliaj kondicoj. La respondo, kiun mi faris al mi, estis – nur en Usono. En tiu lando povus esti domanaro el tiaj diversaj nacianoj – itala soforo, angla guvernistino, sveda vartistino, franca servistino, kaj tiel plu. Tio kondukis min al mia plano ‘ diveni ‘ – tio estas, doni al ciu persono rolon en la tragedio Armstrong, kiel regisoro donas rolojn en teatrajo. Tio donis al mi tre interesan kaj kontentigan rezultaton.

“Mi ankau ekzamenis en mia menso la ateston de ciu aparta persono kun strangaj rezultatoj. Konsideru unue la ateston de S-ro MacQueen. Mia unua intervjuo kun li estis tute kontentiga, sed en la dua li faris iom strangan rimarkon. Mi estas dirinta al li pri la trovo de noto en kiu estis menciita la afero Armstrong. Li diris, ‘Sed certe…’ kaj tiam pauzis kaj daurigis – ‘Mi volas diri – cu tio ne estis tre senzorga de la maljunulo?’

“Nu, mi povis senti, ke tio ne estis kion li komencis diri. Supozu, ke tio, kion li intencis diri estis ‘Sed certe tio estis bruligita!’ Tiuokaze, MacQueen sciis pri la noto kaj gia detruo – alivorte, li estis au la murdinto au kunkrimulo de la murdinto.

“Poste la servisto. Li diris, ke lia mastro kutime prenis dormigajon kiam li veturis per trajno. Tio povus esti vera, sed cu Ratchett estus trinkinta gin hierau nokte? La revolvero sub lia kapkuseno pruvis, ke ne. Ratchett intencis esti atentega hierau nokte. Oni devis esti doninta la narkotajon al li sen lia scio. Kiu povis fari tion? Videble, au MacQueen au la servisto.

“Nun ni venas al la atesto de S-ro Hardman. Mi kredis cion, kion li diris al mi pri sia identeco, sed kiam li parolis pri la metodoj kiujn li uzis por protekti S-ron Ratchett, lia rakonto estis absurda. La sola maniero lau kiu li povis efike protekti Ratchett estis pasigi la nokton en lia kupeo, au en iu loko de kiu li povus vidi la pordon. La sola afero klare videbla el lia atesto estis, ke neniu el alia parto de la trajno povis murdi Ratchett. Gi indikis, ke la kulpulo devas esti en la Istanbul-Calais vagono. Tio sajnis al mi iom stranga kaj neklarigebla fakto, kaj mi lasis gin por posta pripensado.

“Kredeble vi ciuj jam audis pri la vortoj, kiujn mi hazarde audis inter F-ino Debenham kaj Kolonelo Arbuthnot. La interesa punkto al mi estis la fakto, ke Kolonelo Arbuthnot nomis sin Mary, kaj videble intime konis sin. Sed sajnigis, ke la kolonelo renkontis sin nur kelkajn tagojn antaue – kaj mi konas tiajn anglojn kia la kolonelo. Ec se li estus enamiginta al la frauxlino je la unua vido, li estus montrinta tion malrapide kaj dece – ne tre rapide. Tial mi konkludis, ke Kolonelo Arbuthnot kaj F-ino Debenham efektive bone konis unu la alian, kaj ke pro ia kialo ili sajnigis esti nekonatoj. Alia malgranda punkto estis la facila rekono de F-ino Debenham de la esprimo ‘longa distanco’ por telefona komunikado, malgrau sia aserto, ke si neniam estis en Usono.

“Ni konsideru alian atestanton. S-ino Hubbard diris al ni, ke kusante en la lito si ne povis vidi cu la interkupea pordo estis slosita au ne, kaj tial petis, ke F-ino Ohlsson rigardu por si. Nu, kvankam sia aserto estus tute vera se si okupas kupeojn n-rojn 2, 4, 12, au iu para numero – kie la riglilo estas tuj sub la turnilo de la pordo – en la neparaj numeroj, kia kupeo n-ro 3, la riglilo estas super la turnilo, kaj tial ne povis esti kasita de la spongo-saketo. Mi devis konkludi, ke S- ino Hubbard elpensis okazajon, kiu ne okazis.

“Kaj nun mi diru unu du vortojn pri horoj. Al mi, la vere interesa punkto pri la difektita poshorlogo estis la loko en kiu gi trovigis – en la pijama poso deRatchett, strange malkomforta kaj neversajna loko por poshorlogo, precipe car estas loko por poshorlogo apud la kapo de la lito. Mi konkludis, ke la poshorlogo estis intence metita en la poso, kaj falsigita. La krimo, do, ne okazis je kvarono post la unua.

“Cu gi okazis pli frue? Por esti preciza, je dudek tri minutoj antau la unua? Mia amiko, S-ro Bouc, diris, ke punkto favore al tiu estis la lauta krio kiu vekis min. Sed se Ratchett prenis narkotajon, li ne povis elkrii. Se li kapablus elkrii, li ankau kapablus barakti por sin defendi, kaj ne estis postsignoj de tia baraktado.

“Mi memoris, ke MacQueen altiris mian atenton, ne unufoje sed dufoje (kaj la duan fojon lau tro evidenta maniero) al la fakto, ke Ratchett tute ne povis paroli france. Mi konkludis, ke la tuta afero je dudek tri minutoj antau la unua estis komedio ludita por mi. Neniu necese estus trompita de la poshorloga afero – gi estas ofta rimedo en detektivaj romanoj. Ili supozis, ke mi ne estus trompita, kaj ke, gratulante min pro mia propra lerteco, mi poste supozos, ke car Ratchett ne povis paroli france, la voco kiun mi audis je dudek tri minutoj antau la unua ne povis estis lia, kaj ke Ratchett devis esti jam senviva. Sed mi estas certa, ke je dudek tri minutoj antau la unua Ratchett ankorau kusis en narkotita dormo.

“Sed la rimedo sukcesis. Mi malfermis la pordon kaj elrigardis. Mi ec audis la francan frazon. Se mi estus