Helena Goldenberg, la fratino de S-ino Armstrong.”
Estis morta silento dum minuto. Kaj la grafo kaj la grafino paligis. Poirot diris per pli dolca voctono: “Ne valoras nei gin. Tio estas la vero, cu ne?”
La grafo ekfuriozigis: “Sinjoro, per kia rajto vi…”
Si interrompis lin, metante malgrandan manon kontrau lia buso.
“Ne, Rudolph. Mi parolu. Estas senutile nei, kion la sinjoro diras. Estus pli bone, ke ni sidigu kaj priparolu la aferon.”
Sia voco sangigis. Gi ankorau enhavis la sudan tonricecon, sed gi subite plidecidigis. Gi estis, por la unua fojo, vere usona voco.
La grafo silentigis. Li obeis la geston de sia mano, kaj ili ambau sidigis kontrau Poirot.
“Via aserto, sinjoro, estas tute vera,” diris la grafino. “Mi estas Helena Goldenberg, la pli juna fratino de S- ino Armstrong.”
“Vi ne sciigis min pri tiu fakto hodiau matene, sinjorino grafino.”
“Ne.”
“Efektive, cio dirita al mi de via edzo kaj vi estis mensogo.”
“Sinjoro,” kolere ekkriis la grafo.
“Ne kolerigu, Rudolph. S-ro Poirot diris gin iom krude, sed kion li diris ne estas kontraustarebla.”
“Mi estas kontenta, ke vi tiel facile konsentas pri la fakto, sinjorino. Cu vi nun diros al mi kial vi tion faris, kaj kial vi aliigis vian antaunomon en via pasporto?”
“Tion mi faris”, interrompis la grafo.
Helena diris: “S-ro Poirot, cu vi ne povas diveni la kialon? La viro, kiu estas murdita estas la viro kiu murdis mian nevinon, kiu mortigis mian fratinon, kiu rompis la koron de mia bofrato. Tri el la personoj, kiujn mi plej amis, kaj el kiu konsistis mia hejmo – mia mondo!”
Sia voco sonoris pasie. Si estis vera filino de tiu patrino, kies emocia aktado metis larmojn en la okulojn de grandaj audantaroj.
Si daurigis pli kviete: “El ciuj personoj en la trajno, kredeble mi havis la plej bonan motivon mortigi lin.”
“Kaj vi ne mortigis lin, sinjorino?”
“Mi juras al vi, S-ro Poirot, kaj mia edzo scias kaj ankau juros – ke, ec se mi estus tentita fari tion, mi ne levis manon kontrau lin.”
La grafo aldonis: “Mi donas al vi mian honorvorton, ke hierau nokte Helena neniam eliris el sia kupeo. Si trinkis dormigajon, kiel mi jam diris. Si estas absolute senkulpa.”
Poirot rigardis de unu al la alia.
“Je mia honorvorto,” ripetis la grafo.
Poirot iomete kapneis. “Kvankam vi decidis aliigi la nomon en la pasporto?”
“S-ro Poirot,” la grafo parolis serioze kaj pasie. “Konsideru mian situacion. Cu vi opinias, ke mi satus la penson, ke mia edzino estu implikata en malnobla polica afero. Si estis senkulpa, mi sciis tion, sed kion si diris estis vera – pro siaj rilatoj kun la Armstrong familio oni tuj suspektus sin. Oni farus al si demandojn – eble arestus sin. Car, pro ia malbonsanco, ni estis en la sama trajno kiel tiu Ratchett, estis nur unu elirvojo. Mi allasas, sinjoro, ke mi mensogis al vi pri cio, kun unu escepto. Mia edzino neniam eliris el sia kupeo hierau nokte.”
Li parolis tiel serioze, ke oni preskau ne povis ne kredi lin.
“Mi ne diris, ke mi ne kredas vin, sinjoro,” diris Poirot malrapide. “Mi scias, ke la via estas familio fiera kaj malnova. Certe estus malbone por vi, se via edzino devus aperi en krima afero. Pri tio mi povas kunsenti kun vi. Sed kiel, do, vi povas klarigi la fakton, ke la postuko de via edzino estis en la kupeo de la murdito?”
“Tiu postuko ne estas mia, sinjoro,” diris la grafino.
“Povas esti, ke iu metis gin tien por kulpigi vin?”
Si iomete ridetis. “Vi provas instigi min konsenti, ke gi apartenas al mi, sed, vere, S-ro Poirot, gi ne estas mia.”
“Do, se la postuko ne estas via, kial vi aliigis la nomon en la pasporto? “
La grafo respondis. “Car ni audis, ke postuko kun la ceflitero H estis trovita. Ni priparolis la aferon antau ol ni venis por la intervjuo. Mi elmontris al Helena, ke se oni vidus, ke sia antaunomo komencigas per H, oni pli detale farus demandojn al si. Kaj la ago estis tiel facila – aliigi Helena al Elena estis facila.”
“S-ro Grafo, vi povus esti tre lerta krimulo,” diris Poirot seke. “Vi havas naturan kapablecon, kaj sajne sencesan intencon erarigi la justecon.”
“Ne, ne,” la sinjorino antauenklinis sin. “S-ro Poirot, li klarigis al vi kiel gi okazis.” Si komencis paroli angle anstatau france. “Mi estis timigita – terure timigita, vi komprenas. En tiu tempo la afero estis tiel terura – kaj mi ne deziris, ke oni reparolu pri gi. Kaj esti suspektata kaj eble malliberigita! Mi estis tute timigita, S-ro Poirot. Cu vi tute ne povas kompreni gin?”
Sia voco estis bela – malalta – petema – la voco de la filino de Linda Arden, la aktorino.
Poirot serioze rigardis sin. “Se vi volas, ke mi kredu al vi – kaj mi ne diras, ke mi
“Helpi vin?”
“Jes. La kialo de la murdo estas en la pasinteco – en tiu tragedio, kiu disrompis vian hejmon, kaj malfelicigis vian junan vivon. Konduku min en tiun pasintecon, sinjorino, tiel ke mi trovu tie la ceneron, kiu klarigos la tutan aferon.”
“Kio estas direbla al vi? Ili estas ciuj mortaj.” Si rediris malgoje, “Ciuj mortaj – ciuj mortaj – Robert, Sonia, kara, kara Daisy. Si estis tiel dolca – tiel felica – si havis belajn buklojn. Ni ciuj tiom amis sin.”
“Estis alia viktimo, sinjorino. Nerekta viktimo, oni povas diri.”
“Kompatinda Susanne? Jes, mi forgesis pri si. La polico faris demandojn al si. Ili opiniis, ke si iel rilatas al la afero. Eble tiel estis – sed se jes, nur senkulpe. Mi kredas, ke si babiladis kun iu, kaj donis informon pri la eliroj de Daisy. La kompatindulino tre ekscitigis – si opiniis, ke oni pensis sin respondeca.” Si ektremis. “Si jetis sin de la fenestro. Ho! estis terure.” Si metis la vizagon inter la manojn.
“Kian naciecon si havis, sinjorino?”
“Si estis francino.”
“Kio estis sia familia nomo?”
“Sonas absurde, sed mi ne povas memori gin – ni ciuj nomis sin Susanne. Si estis beleta, ridetema fraulino, kaj si amegis Daisy.”
“Si estis la infanistino, cu ne?”
“Jes.”
“Kiu estis la vartistino?”
“Si estis edukita kiel flegistino. Launome Stengelberg. Si ankau amegis Daisy – kaj mian fratinon.”
“Nu, sinjorino, mi deziras, ke vi zorge pensu antau ol respondi al la nuna demando. Cu vi vidis en la trajno iun, kiun vi rekonis?”
Si rigardis lin. “Mi? Ne, neniu.”
“Kio pri Princino Dragomiroff?”
“Si? Kompreneble mi konas sin. Mi pensis, ke vi volis indiki iun – el tiu tempo.”
“Tion mi intencis, sinjorino. Zorge pensu. Memoru, ke kelkaj jaroj forpasis. La persono povus aliigi sian aspekton.”
Helena pensis. Tiam si diris: “Ne – mi estas certa – estas neniu.”
“Vi estis juna knabino tiutempe. Cu vi ne havis iun, kiu instruis vin au prizorgis vin?”
“Jes, mi havis iun – si estis mia guvernistino kaj samtempe sekretariino por Sofia. Si estis anglino – pli bone skotino – granda virino kun rugaj haroj.”
“Kio estis sia nomo?”
“F-ino Freebody.”
“Juna au maljuna?”
“Si sajnis al mi tre maljuna. Supozeble, tamen, si ne havis pli ol kvardek jarojn. Susanne prizorgis miajn vestajojn.”
“Kaj ne estis aliaj logantoj en la domo?”
“Nur servistoj.”
“Vi estas certa – tute certa, sinjorino – ke vi ne rekonis iun en la trajno?”